Ίδρυμα

ΑΣΠΑΙΤΕ

Σχολή

Τμήμα

ΠΑΙΔΑΓΩΓΙΚΟ

Τομέας

Κωδ. Αριθμός Μαθήματος

          Τίτλος Μαθήματος: ΔΙΔΑΚΤΙΚΗ ΜΑΘΗΜΑΤΩΝ ΕΙΔΙΚΟΤΗΤΑΣ

Το μάθημα Διδακτική Μαθημάτων Ειδικότητας φέρνει αρχικά τους φοιτητές σε επαφή με τα επιστημονικά, επιστημολογικά και διδακτικά χαρακτηριστικά της κάθε επιστήμης που πρόκειται να διδάξουν. Στη συνέχεια τους οδηγεί να μετασχηματίσουν και συνδέσουν την επιστημονική γνώση με τη σχολική γνώση με τρόπο που να είναι αποδοτικός για τη μάθηση των μαθητών και την μελλοντική γνωστική και επαγγελματική τους ανάπτυξη, αλλά και για την καθημερινή ζωή.

Πώς ένα επιστημονικό πεδίο συγκροτείται; Τι το χαρακτηρίζει; Πως δομούνται τα Αναλυτικά Προγράμματα/Προγράμματα Σπουδών; Πώς τίθενται οι διδακτικοί στόχοι; Πως επιτυγχάνονται; Ποιες θεωρητικές ιδέες και διδακτικές στρατηγικές μπορούν να οδηγήσουν σε επιτυχείς διδακτικούς σχεδιασμούς; Ποια διδακτικά εργαλεία επιλέγονται για την παραγωγή διδακτικού υλικού και για τα διδακτικά σχέδια ενοτήτων; Πως εφαρμόζονται και αξιολογούνται οι σχεδιαζόμενες διδακτικές παρεμβάσεις; Ποιος ο ρόλος και οι λειτουργίες των σχολικών εγχειριδίων;

Μελετώνται, δηλαδή, θέματα που άπτονται του μετασχηματισμού της γνώσης γενικά, αλλά και συγκεκριμένου κάθε φορά επιστημονικού πεδίου σε σχολικό περιεχόμενο, κατάλληλο για τη διδασκαλία και τα οποία είναι απαραίτητα στον σημερινό επαγγελματία εκπαιδευτικό. 

  Το μάθημα αποσκοπεί στο να εξοικειώσει τους μελλοντικούς εκπαιδευτικούς στην εισαγωγή μιας σύγχρονης προβληματικής για την ιδιαιτερότητα των Επιστημών που πρόκειται να διδάξουν και να τους καταστήσει αποτελεσματικούς στο έργο τους.

Πιο συγκεκριμένα με τη διδασκαλία του μαθήματος επιδιώκεται οι φοιτητές/μελλοντικοί εκπαιδευτικοί:

• να εμβαθύνουν σε έννοιες του επιστημονικού τους πεδίου και να εξοικειωθούν με βασικές έννοιες της Διδακτικής, απαραίτητες για τη διδασκαλία των γνωστικών πεδίων της ειδικότητάς τους στις σχολικές τάξεις
• να έρθουν σε επαφή και να αναπλαισιώσουν το επιστημονικό πεδίο της ειδικότητάς τους μέσα από το πρίσμα του μετασχηματισμού της επιστημονικής γνώσης σε σχολικό περιεχόμενο
• να αντιληφθούν έννοιες όπως αυτές του αναλυτικού προγράμματος, του διδακτικού σχεδιασμού, της διεπιστημονικότητας
• να ενημερωθούν για σύγχρονες διδακτικές τάσεις, καινοτομίες, εργαλεία
• να αποκτήσουν ικανότητες και δεξιότητες σχεδιασμού και ανάπτυξης διδακτικών παρεμβάσεων και διδακτικών υλικών με βάση προσδιορισμένους στόχους
• να είναι σε θέση να εφαρμόσουν και να αξιολογήσουν ολοκληρωμένα διδακτικά σενάρια σε σχολικές τάξεις.

• Η έννοια και σημασία του Αναλυτικού Προγράμματος/Προγράμματος Σπουδών. Θεωρίες, προσανατολισμός, μοντέλα σχεδιασμού και αξιολόγησης Αναλυτικών Προγραμμάτων. Ανάπτυξη στο Μακροεπίπεδο - Μικροεπίπεδο. Συγκρότηση Αναλυτικού Προγράμματος μαθημάτων ειδικότητας.
• Χαρακτηριστικά Αναλυτικών Προγραμμάτων: Χαρακτηριστικά περιεχομένου, Στόχοι, Επικαιροποίηση, Ιδιαίτερα χαρακτηριστικά – Διδακτικές Καινοτομίες: 

ü  Η αξιοποίηση της Ιστορίας και της Φύσης των Επιστημών στη διδασκαλία

ü  Αξιοποίηση των ΜΜΕ στη διδακτική πράξη

ü  Εισαγωγή στις εκδοχές των πολύ-αλφαβητισμών

ü  Αναλογική σκέψη: Ενεργοποίηση, παραδείγματα

ü  Επίλυση προβλημάτων/λήψη αποφάσεων σε πραγματικές καταστάσεις

• Σύνδεση  γνωστικών αντικειμένων με επαγγέλματα/κοινωνία. Ανάπτυξη και καλλιέργεια του προφίλ του εκπαιδευτικού ειδικότητας. Διεπιστημονικότητα – Σύνδεση γνωστικού αντικειμένου με άλλα επιστημονικά πεδία.
• Η έννοια και σημασία του διδακτικού υλικού. Εγχειρίδια, βιβλία εκπαιδευτικών, εργαστηριακοί οδηγοί, λογισμικά μαθημάτων ειδικότητας. Η σημασία της πολυτροπικότητας στη μάθηση. Αξιοποίηση, ανάπτυξη και αξιολόγηση διδακτικού υλικού (Φύλλων εργασίας, φύλλων αξιολόγησης, Πόστερ, αφηγηματικών σεναρίων, ψηφιακού υλικού, λογισμικού).
• Μοντέλα μάθησης και διδασκαλίας (μεταφορικό, ανακαλυπτικό, εποικοδομιστικό, κοινωνιο-εποικοδομιστικό). Σύγχρονοι  διδακτικοί στόχοι. Το νόημα της στοχοθεσίας για κάθε μοντέλο και την οργάνωση μαθήματος. Σχεδιασμός Σημασία της ανάπτυξης Διδακτικής Παρέμβασης και Διδακτικών Σεναρίων. Εφαρμογή και Αξιολόγηση διδακτικής παρέμβασης
• Ο ρόλος της Διδακτικής Δραστηριότητας. Διδακτικά εργαλεία/τεχνικές:

ü    Νοητικός Καταιγισμός

ü    Εννοιολογικοί χάρτες

ü    Διδακτικό Πόστερ

ü    Αποκόμματα ΜΜΕ

ü    Ιστορικά επεισόδια

ü    Μελέτες περίπτωσης

·      Παρουσιάσεις σχετικών θεμάτων από τον διδάσκοντα σε θεωρητικό και παραδειγματικό επίπεδο.

·      Αξιοποίηση ηλεκτρονικής τάξης με σχετικούς συνδέσμους, φακέλους άρθρων, παραδείγματα, καθώς και φακέλου με το νομικό πλαίσιο του μαθήματος ειδικότητας (ΦΕΚ με τα διδασκόμενα αντικείμενα, Α.Π. μαθημάτων κ.α..).

·      Ενδεχόμενο τeam-teaching διδάσκοντα με επιστήμονα της ειδικότητας σε θέματα επιστημολογικής προσέγγισης του αντικειμένου.

·      Ομαδική εργασία μελέτης θεμάτων. Παρουσίαση διδακτικών μελετών από φοιτητές. Ατομική/ομαδική μελέτη άρθρων. Εργασίες σε συγκεκριμένα θέματα στα γνωστικά πεδία ειδικότητας.

Φωτεινός, Δ. (2004) Ιστορική θεώρηση και συγκριτική προσέγγιση των αναλυτικών προγραμμάτων της μέσης γενικής και μέσης τεχνικής εκπαίδευσης : 1950-1977, Διδακτορική διατριβή, Πανεπιστήμιο Πατρών.

Κουλαϊδής, Β,  Επιστημολογία  και  κατασκευή   Αναλυτικών  Προγραμμάτων: Η επιλογή περιεχομένου για την διδασκαλία των ΦΕ, Σύγχρονη Εκπαίδευση, 1994, 75, 22-29.

Βασιλοπούλου, Μ. (2001). Ο χάρτης εννοιών ως εργαλείο μάθησης. Εφαρμογές στη διδακτική της Βιολογίας και την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση. Αθήνα

Γουλή, Ε., Γόγουλου, Α., & Γρηγοριάδου, Μ. (2006). Ο Εννοιολογικός Χάρτης στην Εκπαιδευτική Διαδικασία του μαθήματος της Πληροφορικής: Μια Πιλοτική Διερεύνηση. Θέματα στην Εκπαίδευση, Ειδικό Αφιέρωμα: Σύγχρονη έρευνα στη Διδακτική της Πληροφορικής, 7:3, 351-377. Εκδόσεις Ελληνικά Γράμματα.

Γουλή, Ε., Γόγουλου, Α., Παπανικολάου, Κ., & Γρηγοριάδου, Μ. (2005). Αξιοποιώντας τον Εννοιολογικό Χάρτη ως Εργαλείο Διδασκαλίας και Αξιολόγησης στο μάθημα Πληροφορικής Γυμνασίου. Πρακτικά 3ου Πανελληνίου Συνεδρίου "Διδακτική της Πληροφορικής", (Κόρινθος, 7-9 Οκτωβρίου), 233-241.

Ζογκζα, Β. (2009) Θέματα Διδακτικής της Βιολογίας: Διδασκαλία και μάθηση βιολογικών εννοιών στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση. Αθήνα: Μεταίχμιο.

Κολέζα, Ε. (2010). Θεωρία και Πράξη στη Διδασκαλία των Μαθηματικών, Αθήνα: Τόπος.

Κόμης, Β. (2005). Εισαγωγή στη Διδακτική της Πληροφορικής. Αθήνα: Εκδόσεις Κλειδάριθμος.

Σκορδούλης, Κ., Νικολαϊδης, Ε. & Κολέζα, Ε. (2011).Ιστορία, φιλοσοφία και διδακτική των επιστημών, Αθήνα: Νήσος.

Τζιμογιάννης Α. (2002), Διδακτική Πληροφορικής, Προγράμματα Σπουδών και διδακτικές πρακτικές στο Ενιαίο Λύκειο, Πρακτικά 3^ου Πανελλήνιου Συνεδρίου με Διεθνή Συμμετοχή ‘Οι Τεχνολογίες της Πληροφορίας και της Επικοινωνίας στην Εκπαίδευση’, Τόμος Α’, 229-238, Ρόδος.

Τζιμογιάννης Α. (2003), Η διδασκαλία του Προγραμματισμού στο Ενιαίο Λύκειο: προς ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο με στόχο την ανάπτυξη δεξιοτήτων επίλυσης προβλημάτων, Πρακτικά 2^ου Πανελλήνιου Συνεδρίου των Εκπαιδευτικών για τις ΤΠΕ: «Αξιοποίηση των Τεχνολογιών της Πληροφορίας και των Επικοινωνιών στη Διδακτική Πράξη», Τόμος Α΄,706-720, Σύρος.

Χαλκιά Κ. (1999). Εισαγωγή στη Διδακτική της Τεχνολογίας, Εκδ. Τυπωθήτω, Αθήνα.

Jackson, Ph. W. (ed) (1992) Handbook of Research on Curriculum, Simon & Schuster and Prentice Hall International, N. York.

Kumar, M., & Natarajan, U. (2007). A Problem-Based Learning Model: Showcasing an Educational Paradigm Shift. Curriculum Journal, 18(1), 89-102.

Novak, J. (2002). Meaningful Learning: The Essential Factor for Conceptual Change in Limited or Inappropriate Propositional Hierarchies Leading to Empowerment of Learners. Science Education, 86(4), 548-571.

Spiliotopoulou-Papantoniou, V. (2011). The Changing Role of Visual Representations as a Tool for Research & Learning, Nova Publishers Inc, United States.

Terwel, J, Constructivism and its implications for curriculum theory and practice, Journal of Curriculum studies, 1999, 31,2, 195-199.

Whitehead, D. J. (1995). Οικονομική εκπαίδευση, διδακτική των οικονομικών. Εκδόσεις: Gutenberg - Γιώργος & Κώστας Δαρδανός (Επιμ. Δ. Μακρίδου-Μπουσίου).